عکس های جنجال ساز با موگرینی و چند نکته قابل تامل

سه عکس از تجمع نمایندگان مجلس در نزدیکی خانم فدریکا موگرینی هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و نماینده اتحادیه اروپا در مراسم تحلیف ریاست جمهوری منتشر شده است. یک عکس هم از دیدار صبح روز تحلیف میان هیئت همراه وی با هیئت ایرانی به ریاست محمدجواد ظریف منتشر شده است. این عکس‌ها موضوعات مناسبی برای اندیشیدن هستند. ۱. تصویر اول، نشان می‌دهد همه همراهان خانم موگرینی، زن هستند. یک هیئت دیپلماتیک که کاملاً از زنان تشکیل شده است در مقابل هیئت وزارت خارجه ایران که یک زن هم در آن نیست. من مخالف به‌کارگیری زنان در کابینه به صرف زن بودن و سهمیه دادن به زنان هستم، اما مطمئن هستم می‌شود زنانی را یافت که با شایستگی‌شان می‌توانند در کابینه و مدیریت‌های ارشد حضور داشته باشند. اگر هم یافت نشود، باز هم ایراد به ساختار اداری‌ وارد است که چهار دهه مانع تربیت چنین زنانی شده است. ۲. درخصوص تجمع نمایندگان برای عکس گرفتن با خانم موگرینی، اولاً خدا را شاکرم که یک ردیف صندلی بین نمایندگان و ایشان فاصله بوده است. ایشان علی‌رغم وجود این دیوار جداکننده، تعجب و یک ذره بیم در چهره‌اش موج می‌زند. ثانیاً، فراتر از نسبت دادن این مواجهه غیرمتعارف و تمایل به سلفی گرفتن و عکس یادگاری با خانم موگرینی که بعید است در پروتکل‌های دیپلماتیک تعریف شده باشد؛ جا دارد بپرسیم: چه عامل‌های ساختاری باعث شده‌اند چنین وضعیتی پدید آید؟ پاسخ می‌تواند در قالب چند سؤال بررسی شود. ? آیا زن بودن فدریکا موگرینی بر این مواجهه مؤثر بوده است؟ ? آیا این واقعیت که موگرینی مهم‌ترین شخصیت حاضر در مراسم تحلیف بود (تا آن‌جا که من شخصیت‌های حاضر را بررسی کردم) تأثیری بر این مواجهه داشته است؟ ? آیا بی‌اطلاعی نمایندگان و آموزش ندیدن پروتکل‌ها و عرف‌های دیپلماتیک؛ بی‌تجربگی در روابط حوزه سیاست خارجی؛ و احساس نقصان جدّی در ارتباطات خارجی، تأثیری بر پیدایش صحنه داشته است؟ ? آیا دو رویی ساختاری در این تصویر مشاهده نمی‌شود؟ آن‌ها که ممکن است در هر صحنه سیاسی، شعارهای ضدغرب سر دهند، در این تصاویر، اشتیاق وافری به شاخص‌ترین و در دسترس‌ترین نماینده غرب در مجلس نشان نداده‌اند؟ ۳. من ترکیب سیاسی نمایندگان حلقه‌زده بر دور خانم موگرینی را نمی‌دانم، اما آیا این تصویر فرضیه «چرا تو، و نه من» را برای تبیین مخالفت‌ها علیه سیاست خارجی‌ای که محمدجواد ظریف آن‌را نمایندگی می‌کند، طرح نمی‌کند. «چرا تو، و نه من» یعنی اکثریت مخالفان سیاسی ظریف و روحانی، با اصل مراودات و مذاکرات مشکلی ندارند، و حتی حاضرند برای یک سلفی و چند لحظه گفت‌وگو به زبان انگلیسی‌ای که همه می‌دانیم، ذوق‌زده شوند؛ اما مخالفت‌شان از آن‌جا برمی‌خیزد که می‌گویند: «چرا تو مذاکره‌ کنی، دیده شوی و مشهور باشی؟ چرا من و ما نه؟» ۴. من تصور می‌کنم جا دارد انجام جامعه‌شناسی و انجمن علوم سیاسی ایران، به‌طور مشترک یک جلسه نشست تخصصی دو سه ساعتی را به تفسیر تصاویر تجمع نمایندگان به دور خانم موگرینی اختصاص دهند. بنشینیم و با هم گفت‌وگو کنیم، اصلاً خود نمایندگان سلفی‌بگیر ذوق‌زده را دعوت کنیم، و ببینیم چرا این صحنه خلق شده است. این گونه صحنه‌ها عرصه‌ای برای ایده‌پردازی ذهن‌های خلاق است. ۵. نکته آخر. به پشت سر جواد ظریف دقت کنید. دو کپسول آتش‌نشانی می‌بینید. ایمنی خیلی خوب است و من بعد از ماجرای پلاسکو بسیار به آن ارج می‌نهم؛ اما در جلسه‌ای در این سطح، و در سالن مذاکراتی که تصاویر آن به جهان مخابره می‌شود، می‌شود اشیاء کمترمرتبط را از صحنه خارج کرد؛ مگر این‌که پروتکل‌های ایمنی حکم کنند که کپسول‌ها در همان گوشه باشند.